Türkiye'nin ilk Endülüs Kültürü Flamenko Dergisi
La primera Revista de Turquia Sobre La Cultura Andalucia y Flamenco
9.Melis Cangüler:İspanya'da sürekli eğitim alamayan fakat kendini geliştirmek isteyen dansçılara nasıl bir yol izlemelerini önerirsiniz?
Manuel Reyes Maya: Herşeyden once dans ederken eğlenmeliler, eğer derinleşmeye karar verirlerse, cömert olan sanatçı ve ustalarla çalışmalarını öneririm, onlara sadece adımlardan daha fazlasını öğretecek kişiler. Vakitleri olduğunda da ve para biriktirdiklerinde İspanya ya gitsinler çünkü o sanatçılara daha kolay ulaşacaklar. Artık teknolojinin ilerlemesiyle uçak biletleri bilgisayardan eskisine göre çok daha uygun fiyata satın alınabiliyor. Ustaların gezdiği gibi öğrencilerde ülkeyi ziyaret edebilirler. Yavaş yavaş, hemen bir uzman olmaya gerek yok, ama en önemlisi onlara adımdan çok daha fazlasını sağlayacak cömert insanlarla bir araya gelmeleri.
4.Melis Cangüler: Beğendiğiniz kadın ,erkek flamenko dansçıları kimler?
Manuel Reyes Maya: Bence saymaya değer pek çok dansçı var, daha yaşlı daha genç erkek ve kadın dansçılar, hepsi özel,kişisel olarak bahsedilmeye layık ve değer olan isimler.Tabi ki belirli bir flamenko bilgisi ve sanatçı olarak temsil ettikleri ile belirlenen bir seviyeleri var. Ben gençken hepsine hayrandım, Maio, El Guito, Manolete, Miguelito, Antonio Gades. Bu isimler benim kulaklarımda olan dansçılardı, onları izleyerek büyüdüm ve hepsinin özel bir şeyi var.
5.Melis Cangüler: Günümüzdeki flamenko ne durumda? Gitişatından memnun musunuz? Köklerine yeterince bağlı kaldı mı?
Manuel Reyes Maya: Bence herhangi bir sanat dalında aşamalar acılıdır daha iyi bir deyişle sanat değişimlerinden acı çeker ve bu değişimler bence gerekliler çünkü bu o sanatın hala hayatta olduğu anlamına gelmektedir, Flamenko nun iyi mi kötüye mi gittiğini söylemek bana düşmez. Daha önce dediğim ile biraz ilintli olarak daha iyi yapanlar ve daha kötü yapanlar var ama değişimler ilginçtir çünkü gerçekteno sanatın hala yaşadığını gösterir. Benim bulunduğum hayatımın bu döneminde, geçmişe, gelecekten daha çok bakıyorum, 60-70 yıllarında flamenkonun altın çağını hatırlıyorum, çok daha özenli, daha teatral bir flamenko idi ve şimdi de tabi ki ancak dediğim gibi değişimler her zaman ilginçler ama ben nedense geçmişe bakıyorum bu aralar.
1.Melis Cangüler:.Daha önce sizi İstanbul'da Drom adlı gösteride izleyip büyülenmiştim. Biraz bu gösteride nasıl yer aldığınızdan ve performansınızdan bahseder misiniz? Hatırladığım kadarıyla müzik olmadan sadece kendi ritminizle dans etmiştiniz.Ne anlatmak istemiştiniz?
Manuel Reyes Maya: Cristina Azem ve ben uzun süredir tanışıyoruz ve ben onun büyük bir hayranıyım, sanıyorum o da benim, birbirimizi sever sayarız. Cristina flamenko kültürünün köklerinden bahseden bir proje hazırlamıştı ve bana gösteride yer almamı teklif etti ve her türlü desteğe sahip planlanmış bir gösteri yerine daha ilkel bir ses ve konsepte sahip daha derin bir flamenko, daha çıplak bir flamenko, gerçek ve dürüst bir şekilde yansıtmanın iyi bir fikir olacağını düşündük. Drom’un hikayesi budur.
2.Melis Cangüler:Şu an yeni bir projeniz var mı? Varsa biraz bahsedebilir misiniz?
Manuel Reyes Maya: Şu an “Tan solo” adında bir gösteri düzenliyorum. Bu gösterinin temeli Drom projesinden geliyor. Ben bu koreografiyi yaptığımda, muhteşem bir dansçı olan eşim ( Marta Jimenez) bana dış müziğin beni rahatsız etmediği, benim kendimi olduğum gibi gösterebileceğim bir şey yapmaya çalışmamı söyledi.
Yaptığım flamenko gösterisinin ana fikri geleneksel bir flamenko yapmak, en sade ve derin haliyle ve zamanında Cristiane Azem ile yaptığım gösteri bu gösterinin sebebidir.
3. Melis Cangüler:Flamenko'ya ne zaman ve nasıl başladınız? Ailenizden biraz bahsedebilir misiniz? Kimden en çok etkilendiniz?
Manuel Reyes Maya: Çok küçükken 7 yaş civarlarında dans etmeye başladım. Ailem dansçılardan oluşuyor, İlk dansçı olan amcam Cristobal Reyes, flamenko dünyasında çok ünlüdür kendisi, daha sonra kronolojik olarak devam ediyor ve bu sırayı ağabeyim Antonio Reyes takip etti, Kendisi çok büyük bir dansçıdır, İnanılmaz bir karaktere, zerafete sahiptir ve flamenko konusunda çok bilgilidir, Bir diğer önemli dansçı, pek çok engeli aşarak flamenkoyu dünyanın her köşesine taşıyan ve çok ünlü olan kuzenim Joaquin Cortes ve son olarak ben, en gençleri olarak. Aileden 4 tane dansçı çıktı. Anne tarafından uzak akraba olarak Mario Maya var, hayran olduğum dansçılardan biridir kendisi benim için. Bir efsane olması haricinde bana hep bir flamenko bilgesi gibi gelmiştir ve hayatım boyunca onu dikkatle izledim. Beni hayatım boyunca etkileyen çok dansçı oldu burada teker teker saymaya zaman yetmez ve özellikle hayatımın bu aşamasında flamenkonun zengin olduğu 60-70 li yıllara dönüyorum, o zamanki dansa bayılırdım.
6.Melis Cangüler: Yeni akım flamenko hakkında ne düşünüyorsunuz? Şu an Rocia Molina, Eva la Yerbabuena, Israel Galvan, Pastora Galvan gibi pek çok dansçı farklı şeyler deniyorlar. Ne düşünüyorsunuz?
Manuel Reyes Maya: Daha önce de dediğim gibi,onlar şu anda ön planda olan ve flamenkonun şu anki temsilcilerileri ve onlara saygı duyuyorum ve hayranım, hepsi inanılmaz dansçılar. Daha öncede dediğim gibi flamenko da herhangi başka bir sanatta olduğu gibi arayış önemlidir, bizi ya yeni bir şeye yöneltir ya da eskiye yeniden baktırır. Herkesin kendine has bir özelliği olduğunu düşünüyorum ve bana bahsettiğin tüm dansçıların hepsi çok büyük sanatçılar ve benim saygımı ve hayranlığımı hakediyorlar ben şu anda dediğim gibi gelecekten ziyade geçmişe odaklıyım.
7.Melis Cangüler: Sizin tarzınız nasıl? Siz de yenilik ve arayış içinde misiniz yoksa daha geleneksele bağlı kalmayı mı tercih ediyorsunuz?
Manuel Reyes Maya:. Daha geleneksel, daha sade bir şekilde dans etmeye çalışıyorum.
Daha sade ama hiç de kolay olmayan bi ekolden, tam tersine çok önemli ekollerin yaratıldığı ve flamenko dansının önemli temellerinin oturtulduğu danslar. Ben şu an ordayım. Geriye yöneldim, çiçekler gibi. Bir çiçeği kopardığın zaman sonra daha güçlü çıkar. Başka bir dönemde geleceğe yöneldiğim gibi, daha doğrusu geleceğe yönelmekten ziyade, ben hep tarzımın dans ile bir şeyler anlatmak olduğunu düşündüm, benim o esnada tarzdan çok anlatacak bişeylerim olması. Bugün en çok sevdiğim, saf, geleneksel ve iyi çalışılmış flamenko.
8.Melis Cangüler: Pek çok ülkede flamenko eğitimi vermeye gidiyorsunuz. İspanya dışındaki flamenko eğitimi nasıl sizce?
Manuel Reyes Maya:. Bence harika bir şey, öncelikle çünkü ben yurtdışında kendi ülkemden daha iyi karşılanıyorum ve insanların ders alırkenki mutluluğunu görebiliyorum ve insanlar sana bunu kat ve kat sevgi ile geri ödüyor çünkü ben onların minettar oluşunu görebiliyorum ve bu beni besliyor.
İnsanların flamenko dans ederken mutlu olmaları beni besliyor. Kendilerine uzak olan bir sanata adım atmaları bana çok cesurca geliyor, işini gücünü bırakıp bir tutku yaşamak, bu flamenko, bu saf gerçek. Ben jazz müzisyeni olmayı çok isterdim, saksafon, bas çalabilmeyi çünkü jazzı çok severim ve Amerika’ya giderek bunu öğrenebilmek ve böylece kendimi derin bir saygıyla dolduracak cesaret belki de zamanım ama cesaretim özellikle olmadı. Çoğunlukla flamenko yurt dışında İspanyadan daha iyi anlaşılıyor.